Przeciwstawianie samorządu terytorialnego władzy centralnej jest zabiegiem sztucznym i destabilizującym prawidłowe funkcjonowanie zarówno całego państwa jak i poszczególnych wspólnot samorządowych. Polska jest państwem unitarnym i takim winna pozostać. Jednocześnie nasza Ojczyzna stanowi jednak sumę poszczególnych regionów, te zaś sumy wspólnot lokalnych.  Nie ulega wątpliwości, że dla prawidłowego funkcjonowania państwa, jak też zapewnienia odpowiednich warunków życia i zaspokojenia potrzeb Polaków konieczny jest dobrze zorganizowanego samorząd oraz efektywna kooperacja pomiędzy strukturami rządowymi i samorządowymi. Mając tego świadomość proponuję 5 głównych kierunkowych postulatów, których realizacja i dalsze uszczegółowienie zapewni pomyślną przyszłość polskich wspólnot samorządowych.
 
1. Wypracowanie instytucjonalnych form współpracy między strukturami rządowymi i samorządowymi na poziomie województwa 
 W relacjach organów państwa i podległej im administracji rządowej a strukturami samorządowymi w praktyce brak harmonijnej współpracy zaś konflikty między władzą rządową a samorządową destabilizują funkcjonowanie sfery publicznej. Dlatego proponuję utworzenie na poziomie wojewódzkim ustawowo umocowanej rady koordynującej współpracę struktur rządowych i samorządowych, składającą się z przedstawicieli zespolonej jak i niezespolonej administracji rządowej, samorządu województwa oraz przedstawicieli samorządów powiatowych i gminnych pod rotacyjnym przewodnictwem wojewody oraz marszałka województwa.

  2. Budowa społeczności lokalnej, zakorzenionej zarówno w polskiej tradycji narodowej, jak też opartej o więzi regionalne i lokalne
 Tożsamość narodowa oraz lokalna czy regionalna są dziś często sobie przeciwstawiane w celu podsycania sporów ideologicznych i politycznych. Dlatego zdecydowanie opowiadam się za wsparciem wszelkich inicjatyw – niezależnie od tego, z której strony sceny politycznej są wysuwane – zmierzających do wzajemnego uzupełniania się tych tożsamości. W tym celu proponuję utworzenie specjalnego funduszu dla wsparcia projektów wzmacniających wzajemne uzupełnianie się tych tożsamości.
 
3. Upowszechnienie, rozszerzenie zakresu i doprecyzowanie trybu referendów lokalnych oraz wprowadzenie referendów obejmujących jednostki pomocnicze gmin
 Postulat demokracji bezpośredniej – choć często podnoszony w dyskursie publicznym – wciąż pozostaje niezrealizowany. Istniejące uregulowania wykorzystywane są w bardzo ograniczonym zakresie zaś kluczowe decyzje podejmowane są niejednokrotnie wbrew woli lokalnych społeczności, w szczególności w obszarze planowania przestrzennego. Dlatego proponuję przeprowadzenie inicjatywy legislacyjnej, która ułatwi przeprowadzanie takich referendów oraz wprowadzi referenda na obszarze jednostek pomocniczych gmin, które byłyby skutecznym narzędziem np. w walce z tzw. rządami deweloperów w wielkich miastach.
 
 4.Likwidacja barier dla rozwoju partnerstwa publiczno-(samorządowo)-prywatnego
 Partnerstwo publiczno-prywatne to instrument umożliwiający prowadzenie przez samorządy skutecznej polityki inwestycyjnej, pozwalający z jednej strony realizować pożądane z punktu widzenia interesu publicznego przedsięwzięcia, a z drugiej pozyskiwać na nie zewnętrzne finansowanie. Zakres praktycznego wykorzystania tego instrumentu pozostaje jednak stosunkowo niewielki z uwagi na liczne bariery formalne, jak również obawy przed potencjalnymi podejrzeniami o brak transparentności. Liczne przykłady udanych inwestycji w tej formule przemawiają za tym, by została ona w możliwie szerokim zakresie upowszechniona.
 
5. Uporządkowanie i racjonalizacja podziału zadań między sektorem rządowym i samorządowym
Od lat kością niezgody między rządem a samorządami są zadania zlecone i zasady ich finansowania. Konieczne jest kompleksowe uporządkowanie zakresu zadań własnych samorządów oraz im zlecanych. Dlatego popieram zgłaszany wielokrotnie przez środowiska samorządowe, naukowe oraz instytucje kontrolne postulat przekształcenia zadań zleconych z zakresu administracji rządowej o charakterze stałym w zadania własne oraz uwzględnienie dotacji państwowych na zadania zlecone w klasyfikacji budżetowej.  

Piotr Zwara

radny województwa pomorskiego